Nikiszowiec – śląska perełka

Osiedle Nikiszowiec było kolejnym punktem na mapie wędrówek Szkolnego Klubu Podróżnika. Wycieczka odbyła się 10 grudnia 2019 roku, a wzięli w niej udział nie tylko członkowie Klubu Podróżnika, ale także amatorzy fotografii zgrupowani w Foto-Artystycznej Grupie Ekonomicznej.

Na stronie Szlaku Zabytków Techniki można przeczytać taką oto charakterystykę obiektu, który zwiedzili nasi uczniowie:
Nazwę swą osiedle zawdzięcza zbudowanemu tutaj na początku XX wieku szybowi kopalnianemu „Nickischschacht” (dziś „Poniatowski”), który zaś otrzymał swoje miano na cześć barona Nickisch von Rosenegk, będącego członkiem rady nadzorczej ówczesnego właściciela tych terenów spółki „Spadkobiercy Jerzego Giesche” (niem. „Georg von Giesche’s Erben”). Nikiszowiec powstawał w latach 1908-1919, kiedy brakowało już miejsca dla robotników w Giszowcu. Projektantami kolonii byli Emil i Georg Zillmannowie. W przeciwieństwie do luźnej, jednopiętrowej zabudowy Giszowca, w Nikiszowcu zaproponowali trzykondygnacyjne ceglane bloki, tworzące czworoboki z wewnętrznymi dziedzińcami, na których mieszkańcy mieli do dyspozycji chlewiki, komórki i piece do wypieku chleba. W efekcie powstało dziewięć takich budynków, połączonych przewiązkami. Uwagę zwracają – również zaprojektowane przez Zillmannów – urozmaicone detale architektoniczne, zdobiące wszystkie gmachy. Oczywiście, poza mieszkaniami, na osiedlu powstały także m.in. sklepy, szkoły, pralnia i suszarnia. W 1927 roku ukończono budowę najefektowniejszego budynku, kościoła św. Anny. Centrum osiedla stanowi rynek, przy którym stoi m.in. gmach dawnej gospody z charakterystyczną mozaiką przedstawiającą róże na fasadzie.
Oprócz samego osiedla uczniowie zwiedzili także Muzeum Miasta Katowic, które znajduje się w centrum Nikiszowca, w budynku dawnej pralni i magla. Ekspozycja obejmuje trzy wystawy stałe:
- Wokół mistrzów Grupy Janowskiej prezentująca prace malarzy amatorów – pracowników kopalni „Wieczorek” - m.in. Teofila Ociepki, Pawła Wróbla, Erwina Sówki, Ewalda Gawlika, Gerarda Urbanka, Bolesława Skulika, Pawła Stolorza, Leopolda Wróbla;
- Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu poświęcona historii budynku. Przedstawia cały cykl pracy, jaką musiały wykonać kobiety, rozpoczynając od przyniesienia ciężkiego kosza do pralni, poprzez pranie na tarach, suszenie, maglowanie i kończąc na misternym ułożeniu pachnących, wygładzonych tkanin - owiniętych w czysty maglownik - w wiklinowym koszu,
- U nos w doma na Nikiszu prezentująca wystrój wnętrza typowego, dawnego nikiszowieckiego mieszkania złożonego z kuchni i dwóch pokoi.
Podczas zwiedzania amatorzy fotografii utrwalali specyficzną w tym miejscu architekturę, a pokłosie tego pleneru będziemy mogli obejrzeć wkrótce.
Drugim punktem programu była wizyta w Szybie Wilson, który jest byłym szybem kopalnianym KWK Wieczorek, którego historia sięga 1826 roku. W chwili obecnej ten zabytkowy obiekt stanowi m.in. przestrzeń ekspozycyjną dla Galerii Szyb Wilson (powierzchnia blisko 2500 m2). Składają się na nią trzy sale tzw. Mała Galeria, Średnia Galeria i Duża Galeria. Głównym celem Galerii jest promowanie młodych, odważnych artystów malarzy, grafików, fotografików, performerów. Wycieczka zorganizowana przez Panie Katarzynę Żbukowską, Karolinę Kindler-Skowronek i Małgorzatę Pielkę zakończyła się wizytą na jarmarku świątecznym na katowickim rynku.