Jan Paweł II – człowiek pióra

18 maja świat, a przede wszystkim cała Polska, żyją 100. rocznicą urodzin św. Jana Pawła II. Papież Polak przyszedł na świat w 1920 roku w Wadowicach. Znaliśmy go wszyscy. Jego fenomen polegał na tym, że nawet jeśli osobiście nie spotkało się tego wielkiego Człowieka, to miało się Go za kogoś tak bliskiego, jak członek rodziny. Jego słowa rozumiał każdy niezależnie od miejsca i czasu, w którym żył. Były nośne dla idei równości ludzi i dawały przekonanie, że Papież jest zatroskany losem każdego człowieka.

Z racji 100. rocznicy urodzin Karola Wojtyły Sejm RP ogłosił rok 2020 Rokiem Świętego Jana Pawła II. Warto przyjrzeć się bliżej tej postaci, tym bardziej, że najstarsi uczniowie naszej szkoły, a więc dziewiętnastolatkowie, zapewne niewiele mają bezpośrednich wspomnień związanych z Papieżem Polakiem, który zmarł w roku 2005.

Cały wiek minął od Jego urodzin. W tym czasie przyszło na świat kilka pokoleń ludzi, a każde z nich wspomina dzisiaj tego Giganta duchowości i moralności, tego Orędownika prawdy i sprawiedliwości społecznej walczącego o wolność, pokój, poszanowanie praw człowieka. Karol Wojtyła jest wielkim autorytetem w wielu dziedzinach życia, do którego odwołują się przedstawiciele wszelkich idei i wyznań, naukowcy, literaci, politycy. Odegrał znaczącą rolę w walce z komunizmem i swoją nieprzejednaną postawą przyczynił się do uwolnienia Polski spod jarzma tego ustroju. Dla ludzi na całym świecie stał się Ojcem Świętym, do którego zwracać się można jak do ojca i otrzymać ojcowską radę, pochwałę lub naganę, zrozumienie i błogosławieństwo. Rozumiał duchownych i świeckich, praworządnych i przestępców, marzycieli i realistów, kobiety i mężczyzn – wszystkich. Podczas całego swego duszpasterzowania umiłował sobie młodzież szukając jej obecności od początku swojej posługi, od pierwszej parafii w Niegowici aż po tron Piotrowy. Jedne z ostatnich Jego słów przed śmiercią, wypowiedziane po informacji, że młodzież zgromadzona na Placu Świętego Piotra i na całym świecie czuwa przy umierającym Papieżu brzmiały: Szukałem Was, a teraz Wy przyszliście do mnie. Świadczą one o tym, że ta miłość była wzajemna. Młodzież kochała Jana Pawła II i lgnęła do Niego jak do kogoś, kogo można i warto obdarzyć zaufaniem. Ta właśnie ufność w moc, konsekwencję, mądrość, odpowiedzialność i odwagę św. Jana Pawła II tkwiła w ludziach na całym świecie. Dlatego już w dniu Jego pogrzebu w Watykanie zgromadzeni na Placu Świętego Piotra żądali uczynienia go świętym wznosząc okrzyki SANTO SUBITO! – ŚWIĘTY NATYCHMIAST!. Ojca Świętego kanonizowano dziewięć lat później – 27 kwietnia 2014 roku w Watykanie.

Św. Jan Paweł II późno rozpoznał swoje właściwe powołanie do kapłaństwa. Początkowo rozmiłowany był w literaturze i teatrze i w tych dziedzinach widział swoją przyszłość. W 1938 roku rozpoczął studia na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i podejmował pierwsze literackie próby. Z aktorstwem spotkał się już wcześniej w wadowickich czasach gimnazjalnych, co tak ochoczo wspominał 16 czerwca 1999 roku na rynku wadowickim podczas jednej z pielgrzymek do Polski:

Kiedy byliśmy w piątej gimnazjalnej, graliśmy Antygonę Sofoklesa. Antygona – Halina [Halina Królikiewicz-Kwiatkowska], Ismena – Kazia [Kazimiera Żakówna], mój Boże. A ja grałem Hajmona. „O ukochana siostro ma, Ismeno, czy ty nie widzisz, że z klęsk Edypowych żadnej na świecie los nam nie oszczędza?” Pamiętam do dziś.

Wszystkim, którzy chcieliby odbyć wirtualną wycieczkę śladami Karola Wojtyły polecamy skorzystanie z tej możliwości za pośrednictwem strony Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II w Wadowicach:

https://tusiezaczelo.wkraj.pl/#/72106/321,-357

Czy można powiedzieć, że Jan Paweł II był człowiekiem pióra? Z całą pewnością. Był On człowiekiem o przebogatym dorobku życiowym, w którym wielką rolę odgrywa Jego spuścizna literacka. Pisał poezje i dramaty, ale także teksty krytycznoliterackie. Nie można pominąć oczywiście dzieł teologicznych prezentujących nauczanie Kościoła. W naszej bibliotecznej zakładce polecamy dzisiaj bibliografię dzieł Jana Pawła II przygotowaną w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim – uczelni, której Karol Wojtyła był długoletnim wykładowcą. Zachęcamy wszystkich czytelników do poznawania utworów literackich Papieża Polaka, w których odnaleźć można wiele myśli jeszcze bardziej aktualnych niż przed laty.

Źródło: https://www.kul.pl/bibliografia-utworow-artystycznych-i-krytycznoliterackich-karola-wojtyly,16513.html

Maria Filipiak

BIBLIOGRAFIA UTWORÓW ARTYSTYCZNYCH I KRYTYCZNOLITERACKICH KAROLA KARDYNAŁA WOJTYŁY

DRAMATY i UTWORY SCENICZNE

1. Hiob. Drama ze Starego Testamentu (Kraków 1940), w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 264-318.
2. Jeremiasz. Drama narodowe we trzech działach (Kraków 1940), w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 319-376.
3. Promieniowanie ojcostwa (Misterium) (1940), [kryp. Stanisław Andrzej Gruda], pierwodruk: "Znak" 31(1979) nr 11(305), s. 1119-1145; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 228-257.
4. Brat naszego Boga (1945-1950), pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 33(1979), nr 51-52(1613-1614), s. 11-12; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 109-183.
5. Przed sklepem jubilera. Medytacja o sakramencie małżeństwa przechodząca chwilami w dramat (1960), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Znak" 12(1960) nr 12(78), s. 1564-1607; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 183-227.

WIERSZE

1. Magnifikat - Hymn (Kraków 1939, wiosna-lato), w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 261-263; Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 93-97.
2. Sonety - Zarysy (Kraków wiosna 1939), w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 19-38.
3. ... a gdy przyszedł Dawid do ziemi - macierzy swej (1939), w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 43-46.
4. Symphonie - Scalenia, w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 51-91.
5. Ballada wawelskich arkad. Poemat symfoniczny, w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 101-106.
6. Harfiarz (jesień 1939), w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 109-114.
7. Emilii, Matce mojej (Kraków 1939), w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 12.
8. Pieśń poranna, w: Karol W o j t y ł a, Adam B u j a k, Renesansowy psałterz (Księga słowiańska). Poezje słowem i światłem pisane, Kraków 1999, s. 17.
9. Pieśń o Bogu ukrytym (1944), (bez podpisu), pierwodruk: "Głos Karmelu" 15(1946) nr 1-2, s. 23-26; 1947, nr 3, 5; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 15-29.
10. Pieśń o blasku wody (1950), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 6(1950) nr 19(268), s. 1; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 30-34.
11. Matka (1950), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 6(1950) nr 50(299), s. 1; przedruk w: Matka Boska w poezji polskiej, Lublin 1959, t. 2, s. 237-241; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 35-39.
12. Myśl jest przestrzenią dziwną (1952), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 8(1952) nr 42(396), s. 5; przedruk: "Tygodnik Powszechny" 33(1979) nr 5(1567), s. 4; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 40-43.
13. Kamieniołom (1956), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Znak" 9(1957) nr 6(41), s. 559-563; 30(1978), nr 12(294), s. 1427-1431; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 44-48.
14. Profile Cyrenejczyka (1957), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 12(1958) nr 13(479), s. 4; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 49-57.
15. Narodziny wyznawców (1961), [kryp. A. J.], pierwodruk: "Znak" 15(1963) nr 11(113), s. 1380-1381; 30(1978) nr 12(294), s. 1436-1438; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 58-61.
16. Kościół (1962), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Znak" 15(1963) nr 11(113), s. 1376-1382; 30(1978), nr 12(294), s. 1432-1438; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 62-65.
17. Rozważania o ojcostwie (1964), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Znak" 16(1964) nr 5(119), s. 610-613; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 66-70.
18. Wędrówka do miejsc świętych (1965), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Znak" 17(1965) nr 6(132), s. 773-777; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 71-75.
19. Wigilia Wielkanocna 1966, [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Znak" 18(1966) nr 4(142). s. 435-444; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 76-86.
20. Myśląc Ojczyzna... (1974), w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 87-90.
21. Rozważanie o śmierci (1975), [kryp. Stanisław Andrzej Gruda], pierwodruk: "Znak" 27(1975) nr 3(249), s. 271-276; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 91-97.
22. Odkupienie szuka Twego kształtu, by wejść w niepokój wszystkich ludzi, [kryp. Stanisław Andrzej Gruda], pierwodruk: "Znak" 31(1979) nr 10(304), s. 975-979; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 98-102.
23. Stanisław, pierwodruk: "Znak" 31(1979) nr 7-8(301-302), s. 627-630; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 103-106.
24. Poesie, Roma-Venezia 1986.
25. Poezje wybrane, Warszawa 1995.
26. Poezje/Poesie. Przekład/Traduzione: Aleksandra Kurczab, Margherita Guidaci, Posłowie/Postfazione: Krzysztof Dybciak, Kraków 1999, Wydawnictwo Literackie.
27. Poezje-Poems, tłum. J. Peterkiewicz, Warszawa 1999.
28. Narodziny wyznawców, fot. A. Bujak 1999.
29. Pieśń o Bogu ukrytym, fot. A. Bujak Kraków 1999.
30. Renesansowy Psałterz, fot. A. Bujak, Kraków 1999.
31. Karol Wojtyła, Poezje zebrane; Jan Paweł II, Tryptyk Rzymski, zdjęcia Adam Bujak, Kraków 2003, ss. 307. Wyd. Biały Kruk.
32. Ukryty blask, wybór i posłowie ks. Jan Sochoń, Warszawa 2003, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

ARTYKUŁY

1. O teatrze słowa (1952), [kryp. Piotr Jasień], w: XXV lat Teatru Rapsodycznego w Krakowie 1941-1966, Kraków 1966, s. 126-129; przedruk: "Tygodnik Powszechny" 8(1952) nr 11(365), s. 4-5; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 379-386.
2. Dramat słowa i gestu (1957), [kryp. Andrzej Jawień], pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 11(1957) nr 14, s. 5; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 387-391.
3. Rapsody Tysiąclecia (1958), w: XXV lat Teatru Rapsodycznego w Krakowie 1941-1966, Kraków 1966, s. 131-132; przedruk: "Tygodnik Powszechny" 12(1958) nr 3(469), s. 5; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 392-396.
4. "Dziady" i dwudziestolecie (1961), [kryp. A. J.], pierwodruk: "Tygodnik Powszechny" 15(1961) nr 40, s. 6; w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 397-400.
5. O "Boskiej Komedii" w Teatrze Rapsodycznym, [kryp. Andrzej Jawień], w: XXV lat Teatru Rapsodycznego w Krakowie 1941-1966, Kraków 1966, s. 142-143.
6. Przedmowa do książki Mieczysława Kotlarczyka, "Sztuka żywego słowa" (Rzym 1974), w: Karol W o j t y ł a, Poezje i dramaty, Kraków 1979, s. 401-402.